Kamienie połączone i kamienie przecięte

Często, gdy obserwujemy partię Go i słuchamy komentarza silniejszych od nas graczy, dowiadujemy się o "cięciach" i "łączeniach" pionów. Cóż te terminy oznaczają i dlaczego są one tak istotne w Go? Jak już wcześniej stwierdziliśmy, Go jest grą otaczania, a nie przecinania czy łączenia.

Cóż, tak naprawdę pojęcia łączenia i przecinania są drugimi pod względem ważności koncepcjami Go - pierwszą jest oczywiście otaczanie. Tak więc pomówmy wpierw o łączeniach.

Połączone kamienie

Jak już wcześniej powiedzieliśmy, kamienie są uważane za połączone, jeżeli są położone przylegle do siebie pionowo lub poziomo, lecz nie ukośnie. W pozycji 1 na diagramie 2-1, kamienie oznaczone '1' i '2' są połączone, podczas gdy kamienie '3' nie są połączone.

Pozycja 1	Pozycja 2
Diagram 2-1 Kamienie połączone i rozłączone

To samo dotyczy dłuższych łańcuchów kamieni - są one połączone, o ile tylko można wyrysować pionową lub poziomą linię z któregokolwiek kamienia w łańcuchu do każdego innego kamienia w tym łańcuchu. Dozwolone jest przy tym, by ta linia miała zagięcia pod kątem prostym. Pokazane jest to na pozycji 2 na diagramie 2- 1, gdzie znów kamienie oznaczone '1' są ze sobą połączone i to samo dotyczy kamieni oznaczonych '2' (tworzą pojedynczą grupę), podczas gdy kamienie '3' nie są ze sobą połączone i formują przez to dwie oddzielne grupy oddzielone od siebie ukośną przerwą.

Dlaczego korzystniej jest mieć połączone kamienie?

Teraz, gdy wiemy już które kamienie są połączone, a które nie, wciąż musimy znaleźć odpowiedź na pytanie "dlaczego" połączone kamienie są lepsze od nie połączonych.

Pierwszy powód - połączone kamienie są silniejsze! Spójrzmy tylko na pozycję 1 na diagramie 3-1: pojedynczy kamień (a) ma 4 oddechy. Gdy dodamy drugi kamień, jak w pozycji 1 (b), grupa będzie miała 6 oddechów! To bardzo ważne, ponieważ oznacza, że potrzeba tylko 4 ruchów, by schwytać pojedynczego piona (a nawet mniej, jeżeli leży on na skraju planszy), podczas gdy potrzeba aż 6 ruchów, by złapać połączoną parę 2 kamieni! Gdy dodamy jeszcze jednego piona, jak w pozycji 1 (c), przeciwnik musiałby wykonać 8 ruchów, by złapać taką grupę! To dlatego połączone kamienie są silniejsze - potrzeba więcej ruchów, by je otoczyć i przez trudniej je zbić!

Pozycja 1	Pozycja 2
Diagram 3-1 Kamienie połączone są silniejsze i bardziej efektywne

Drugi powód, dlaczego połączone kamienie są lepsze niż rozcięte, został zilustrowany w pozycji 2 na diagramie 3-1. Zauważmy, że każda z dwóch grup czarnych pionów na lewej bandzie (oznaczonych 'a'), z których każda składa się z 4 kamieni, otacza 4 punkty terytorium! Razem otaczają więc 8 punktów! Osiem punktów ośmioma ruchami! Dobrze! Teraz spójrzmy na osiem kamieni na dole po prawej ('b') - otaczają one 16 punktów terytorium! Dwa razy więcej terytorium przy pomocy tej samej ilości ruchów! To bardzo ważne spostrzeżenie, gdyż oznacza ono, że kamienie połączone ze sobą są bardziej efektywne - gdyż współpacują ze sobą! to kolejna z fundamentalnych koncepcji Go - trzeba starać się, by kamienie współpracowały ze sobą, wspierały się nawzajem i wzmagały swą wzajemną efektywność! Tę efektywność ilustruje bardzo dobrze pozycja 2 na diagramie 4-2 - średnia efektywność pionów po lewej wynosi 1 punkt na ruch, zaś po prawej 2 punkty na ruch - i to jest właśnie dowód na większą efektywność!

Uwaga: Teraz wiemy już, że należy łączyć kamienie i dlaczego. Jednakże - jak ze wszystkim w Go - nie można na ślepo wprowadzać tej idei do swoich gier! Należy bowiem zachować odpowiednią równowagę! Równowaga - to słowo będzie powtarzało się w naszych rozważaniach - dlatego, że jest to tak ważna koncepcja! Nigdy nie osiągnie wiele w Go ktoś, kto zapomni o tym pojęciu i będzie koncentrował się tylko na jednej ze stron jakiejś kwestii. Jest tak między innymi z łączeniem pionów - jeżeli będziecie grali w ten sposób, że będziecie układali kamienie jeden przy drugim tworząc wszędzie równe ściany, okażecie w ten sposób całkowite niezrozumienie koncepcji łączenia kamieni! W ten sposób, choć utrzymacie wszystkie kamienie połączone, ilość terenu, który otoczycie, będzie mała i niewystarczająca do wygrania jakiejkolwiek partii, gdyż będziecie grali za wolno! Używać kamieni efektywnie to inaczej grać lekko, rozwijać się na brzegach lub skakać do centrum. Należy oczywiście przez cały czas pamiętać o łączeniu kamieni, jednak bardziej należy starać się, by wasze grupy były "trudne do przecięcia", niż były "niepodzielne". Ta kwestia jest w pewien związana z problemem rozwijania się na brzegu.

Przecinanie kamieni

Teraz, gdy wiemy już jak ważne jest łączenie kamieni, jest już dość oczywiste dlaczego przecinanie jest równie ważne! Jeśli dobrze jest mieć połączone grupy, rozsądnie jest zapobiegać łączeniu swych kamieni przez przeciwnika - tak więc należy go przecinać! On także będzie próbował rozcinać wasze łańcuchy, a wy powinniście starać się przeciwstawiać takim próbom!

Spójrzmy na pozycję 1 na diagramie 4-3. Ukazuje on dwa czarne kamienie, które są ułożone na ukos względem siebie - co oznacza, że nie są połączone! Spójrzmy na zaznaczony czarny kamień - ma on tylko jeden oddech w 'a'. Jeżeli to białe zagrają tam, ten czarny kamień zostanie schwytany! Pokazuje to pozycja 2 - i ilustruje to kolejną ważną kwestię dotyczącą łączenia i rozcinania - kamienie nie połączone mogą być schwytane i atakowane oddzielnie! Tak jak w pozycji 2 jeden z czarnych kamieni może zostać schwytany, podczas gdy ten drugi na razie jest względnie bezpieczny. Wyobraźmy sobie, że w pozycji 1 ruch należy do czarnego, może on więc połączyć swoje piony i ochronić je przed zbiciem. Widać to w pozycji 3. Mimo tego, że są pewne białe kamienie wokół tej grupy, czarne piony są połączone, mają 4 oddechy i są w tym momencie względnie bezpieczne.

Pozycja 1	Pozycja 2	Pozycja 3
Diagram 4-1 Przecinanie kamieni

Kamienie w grupie umierają razem lub giną razem, ale nie mogą zostać podzielone!

Uwaga: Rozcinanie i łączenie kamieni to bardzo ważne koncepcje Go. Jednak - jakkolwiek ważne by nie były - nie są to koncepcje jedyne! Istnieją w Go koncepcje równie ważne, które pozornie wydają się być przeciwne do koncepcji łączenia kamieni. Przykładem takiej idei jest postulat szybkiego rozwoju, w myśl którego należy rozkładać kamienie z dala od siebie, aby obejmować kontrolę nad jak największym obszarem. Mądry gracz próbuje utrzymywać równowagę nad wszystkimi tymi postulatami i zasadami, waży je z rozwagą przed każdym ruchem, próbując maksymalizować efektywność jego kamieni. I to jest jedna z najważniejszych zasad Go!

Przypisy

• powrót do strony głównej "Jak grać w Go" Rafaela Bugajskiego